Scandinavië, er zijn naar mijn idee weinig andere gebieden in de wereld met zoveel uitersten. ’s Zomers is het de hele nacht licht, ’s Winters de hele dag donker. In het zuiden kan het +25 graden zijn terwijl in het uiterste noorden de temperatuur rond het vriespunt ligt. Prachtige rustgevende meren of rommelende vulkanen. De ongerepte natuur met haar gletsjers, fjorden, geisers en watervallen.

Als fervent buiten (hobby)kok was Scandinavië tot voorheen eerlijk gezegd niet het eerste waar dat ik aan dacht als het op buiten koken aankomt. Ik denk dat het iets te maken heeft met de winterse omstandigheden. Wat bizar is, want met -15 sta ik in Nederland ook gewoon buiten met gietijzeren pannen boven een kampvuur. Graag wil ik de nadruk leggen op het woord “voorheen”. Want dit veranderde allemaal sinds dat ik twee maanden geleden voor mijn werk Scandinavië daadwerkelijk heb mogen bezoeken.

Midzomernacht 

Het was rond de midzomernacht dat we Scandinavië bezochten. Door de schuine hoek van de aardas en het feit dat wij op aarde rond de zon draaien, raken de zonnestralen op dat moment de poolcirkel 24/7. Wij zaten weliswaar onder de poolcirkel, maar de zon ging later onder dan we hier in Nederland gewend zijn. Nog steeds kan ik met veel enthousiasme vertellen hoe bizar het is om rond middernacht nog in het licht te zitten. Het is een gekke gewaarwording omdat je lichaam doorheeft dat er eigenlijk iets niet klopt. Het idee dat er iets niet klopte had ik vaker die dagen dat ik er was…

Ik besefte me dat Scandinavië juist dé plek is om buiten te koken. Het zijn juist die rustgevende meren, die rommelende vulkanen, de ongerepte natuur en de uitersten die de mens uitnodigt om naar buiten te gaan en daar te verblijven. Er is geen mooier decor dan dat van moeder natuur, niet waar? Bij thuiskomst ben ik me nog eens extra gaan verdiepen in het buiten koken en het viel me op dat er al veel gietijzeren pannen en dergelijke van Scandinavische afkomst zijn... Mijn vermoeden werd eigenlijk dus al bevestigd en na wat research blijkt dat men in Scandinavië al meer dan 500 jaar kookt op gietijzer. In de 16e en 17e eeuw was Scandinavië juist de plek als het ging om productontwikkeling van gietijzer. Deze groep landen is namelijk vaak zelfvoorzienend op gebied van water, houtskool en de bodem zit vol ijzererts. Zij hadden dus geen last van de prijsstijgingen waar men elders in Europa wel last van had in die tijd.

Goed! Terug naar het buiten koken. Terug naar het eindeloos genieten van de natuur, van het vuur, het eten en het samen zijn. Naar mijn idee zijn gietijzer en buiten koken onlosmakelijk met elkaar verbonden. Gietijzer is ontzettend duurzaam en bij juist onderhoud haast onverslijtbaar, een eigenschap die toch fijn is bij het buiten koken daar het niet altijd dezelfde omstandigheden betreft als in een keuken. Een andere fijne bijkomstigheid is het evenredig geleiden van de warmte voor een optimale garing, een merk wat daar bekend om staat is Morsø.

Morso buitenhaarden 

Morsø houdt zich al 162 jaar bezig met gietijzer in de vorm van houtkachels en de benodigde accessoires om buiten te kunnen koken. Na zo’n lange tijd mag geconcludeerd worden dat zij gespecialiseerd zijn in het onderzoeken en verfijnen van de kunst van gietijzeren producten. Deze specialisatie in kunst en onderzoek uit zich in verschillende buitenproducten die naast hun functie buiten ook dienen als een design-piece in de tuin. Door samen te werken met de meest gerenommeerde designers hebben zij een brede collectie kunnen ontwikkelen die het buiten leven mooier, aangenamer en uitdagender maakt.  Een onderdeel van deze collectie zijn de N.A.C gietijzeren potten en pannen, vernoemd naar N.A Christensen – Founder van de Morsø IJzergieterij.

Uit eigen ervaring kan ik vertellen dat deze potten en pannen bijzonder fijn werken. Deze lijn van Morsø verhoogd het buiten kook plezier door het gemak waarmee ze te gebruiken zijn. Zo komen deze gietijzeren potten en pannen pre-seasoned bij u binnen. Wat houdt dat in? Gietijzer heeft poriën en in de regel geldt dat hoe vaker u het gietijzer gebruikt, hoe makkelijker het koken hier op wordt. Dit komt omdat bij verhitting de poriën in het gietijzer open gaan staan en deze nemen de vetten van het voedsel tot zich, hierdoor ontstaat er een natuurlijke antiaanbaklaag. Deze laag wordt ook wel patina genoemd en beschermt het gietijzer tegen invloeden van buitenaf. Morsø heeft dus al zo’n laagje aangebracht met natuurlijke oliën waardoor dat u meteen naar buiten kunt en starten met het bereiden van heerlijke gerechten!